вторник, 16 апреля 2024 г.

ՏԵՐ, ԳԼԽԱՑԱՎԻԴ ՈՆՑ ԵՍ ԴԻՄԱՆՈՒՄ

ՈՆՑ ՀԱՑԻ ՉՈՐ ԿՈՂ

Ասում են մոտ է վախճանն աշխարհի,
Չկա փրկության ուրիշ Գողգոթա,
Էլ  ի՞նչ հավատով հույսը վարարի,
Երբ թագակիրն է գող ու սրիկա:
Կրքեր են մրրկում, կույր գաղտնիքի պես,
Անառակ որդու նախանձելի վարձք,

Կյանքն ասես լինի վճարովի ծես,

Էժանագին է, ինչ երեկ էր թանկ:
Տանուլ են տալիս օրն իրենց վերջին,
Զվարճանքի մեջ  խեղդվում անխռով,
Մեղքի հաշիվը մեռնողի խղճին,
Ոտքի տակ գցած, ոնց հացի չոր կող:
Աշխարհն` ասում են,  պիտի կործանվի,
Վաղվա օրվա չափ ունի ժամանակ,

 Տիրոջ արցունքի սառույցը հալվի,

Ու կաթ - կաթ լցվի լլկված մի բաժակ:

 ԷԼ ԲԱՎ Է ՀՈԳՆԵՍ

Կա՛նգ առ, մոլորա՛կ, դու շատ ես հոգնել,

Թագակիրներիդ չար կատակներից,

Ցավ ու դավեր են քո շնչին չոքել,

Քո Երկիր կոչված առաջին օրից:

Պտույտներիդ մեջ քեզնից չես շեղվել,

Կյանքիս պարգևը քո սիրո վկան,

Անկշիռ մանրուք քո մեջ չես պեղել,

Աստվածացրել ես բնակչին քո տան:

Երես չես թեքել ապականողից,

Քեզ  թալանողին տվել ես նշխար,

Աղբյուր է հորդել խոցված քո կողից,

Աշխարհ ես պահել տևելով դժվար:

Քե՛զ շատ են փորձել սրով ու հրով,

Քո՛ հացի աղով,  գինո՛ւդ հնությամբ,

Ականջ է լցվել քո աղերսներով,

 Խոցվե՛լ ես ձեռքով անտարբերության:

Կա՛նգ առ, Երկրագո՛ւնդ, էլ բա՛վ է հոգնես,

Հանցանքի նման սերը չի՛ ներվում,

Ում շուրթերով էլ դու <աստղ> կոչվես,

Գահակիրների կամքին ես մնում:

 ԴՈՒ ՎԵՐՈՒՄ ՄՆԱ

Ասում են երկրորդ գալուստ էլ ունես,

Առաջին անգամ հավատը կույր էր,

Խաչվելուց հետո լույս երկնքում ես,

Քո արյամբ պիտի կյանքը նորոգվեր:

Երկրորդ գալուստիդ օր ու ժամ չկա,

Ոչ մեկն այդ մասին հստակ չգիտի,

Գալուստիդ մասին ի՞նչ մոգ լուր կտա,

Աստղազա՛րդ ճամփով, թե՛ առավոտի:

Պիտի՛ գաս, իբրև արդար դատավոր,

Անմեղ - մեղավոր իրարից զատես,

Սև ու սպիտակ, խառը թաց ու չոր,

Ու  անցավ երկրի հավերժով ապրես:

Հանկարծակի՛ ես գալու, լուրի՛ պես,

Գաղտնիքի համար բանալի չկա,

Մնա՛ երկնքում, դեռ ներքև չիջնես,

Աշխարհի դեմքը դիմակ է հիմա:

Թագակիր վիրուս կա աշխարհով մեկ,

Վախից են նրան հավատ խոնարհում,

Դիմակավոր է ամեն մարդու դեմք,

Արթուն աչքեր են անտես դարանում:

Դո՛ւ վերում մնա, մի՛շտ Աստծո որդի,

Ով դիմակ չունի, թանկ է վճարում,

Աշխարհի շա՛հն է անվերջ անոթի,

Որ մարդասերի անուն է հանում:

 ԾՈՒՌ Է ԱՇԽԱՐՀԸ

Գլխացավից իմ սիրտն է խառնում,
Դրախտի դուռն էլ աչքս չի գալիս,
Ծուռ է աշխարհը, լավ եմ իմանում,
Բայց կույր ցավը ինձ ուղիղ է գալիս:
Թողնում եմ, որ ինձ դիմակը խաբի,
Թե ինձ եմ փորձում, թե ինձ խաբողին,
ինձ անծանոթ չէ տոթն անապատի,
Բախտը ժպտում է աչքս կապողին:
Փորձում եմ լինել բոլորի նման,
Հուդան իր մատնիչ պաչն է ինձ տալիս,
Իմ առջև բաց է երկնային ճամփան,
Գետնից չի պոկվում ստվերը կավիս:
Ուզում եմ Աստված ինձ առաջնորդի,
Աշխարհը ծուռ է, լավ եմ իմանում,
Չե՛մ ուզում մնալ անառակ որդի,
Տե՛ր, գլխացավիդ ո՞նց ես դիմանում:

 

ՊՈԵՏ ԱՆԺԱՄԱՆԱԿ

 ՊՈԵՏ  ԱՆԺԱՄԱՆԱԿ

Հորս ու մորս մտքով ես չէի անցնում,

Մորս լույս կրծքի տակ մի մանուկ կար արդեն,

Տղա էր պտուղը, հայրս սիրտն էր բացում

Խնդության սինու պես՝ ամենքին ժպտադեմ:

Ես ի՞նչ իմանայի, ես իմ գոյի՛ն անգետ,

Շնորհն առաջնեկի, որ ինձ պիտի տրվեր,

Հաշվի՛ նստող լիներ թե այդժամ կամքիս հետ,

Կսպասեի՛ երկար, մինչ անունս հնչեր:

Իմ գալուստի՛ց առաջ մայրս ցավ չէր տեսնի,

Ես ինձ չէի՛ զգա ակամա մեղավոր,

Իր չծնված մանկան վշտից չէր բորբոքվի

Հա՛յրս,  որ ինձանով երջանկացավ մի օր:

Իմ ծնունդով պիտի՛ ծնողքս խնդային,

Մեր նոր տունը ծխար տաք օջախով,

Սիրով պիտի նրանք իրար գային,

Ու առօրյա հոգսին չնայեին վախով:

Ո՛չ  հերոս էր հայրս, ո՛չ էլ անտես Աստված,

Շինարա՛ր էր, պատշար վարպե՛տ էր անունով,

Տներ էր կառուցում, կիսում էր աղուհաց,

Ու գնում էր կյանքն իր վաղ ունեցած հունով:

Երկունքի ցավով ինձ աշխարհ բերեց մայրս,

Հավերժի հավատով որ հետո բարուրեր,

Դրախտը անկյուն էր օրորոցով տանս,

Աստծո  անեծքը հին կարծես էլ ուժ չուներ:

Բայց դրախտը` տանը, աշխարհը դրսում էր,

Ներսուդրսի պայքար կար իմ անմեղ հոգում,

Ընդդիմության ոգին պիտի ինձ սովորեր,

Ու հնչե՛ր սիրուս մեջ ու ցավի բողոքում:

Պիտի՛ չփախչեի աստծով տրված բախտից,

Որ ճանաչենք իրար ամեն օր փորձելով,

Ագռավաքարից մի փշուր գար հասներ ինձ,

Մհերի ահարկու հարվածից թռչելով:

Ու թեպետ աշխարհը ծուռ էր Աստծո օրից,

Թռավ ու ինձ հասավ քարը ճամփով ուղիղ,

Կույր էի տեսնելով, երբ խլացա ցավից,

Երբ կյանքը վթարված եղավ ցաք ու ցրիվ:

Ու թվաց աշխարհն է իմ շուրջը ավերվել,

Քանդվել էին բազում տներն հորս շինած,

Քարի մեջ արյուն կար, կարմիրն էր հողոտվել,

Այդ անեծքի լեզվով չէ՛ր մարդանա Աստված:

Ես վիրավոր ծնկած չմնացի երկար,

Իմ չծնված որդին ուժեղ էր կրծքիս տակ,

Մասուրի չափ ցորեն ո՞վ ինձ անվարձ կտար,

Ազատատենչ ոգուն պիտի՛ նվիրել կյանք:

Պիտի՛ ներվեր այրի կնոջն երկունք ու սեր,

Ապրելուց առավել չապրելն է շատ դժվար,

Կհասկանաս դու ինձ, տուն ե՛կ, Փոքր Մհեր,

Իմ հավա՛տն հավերժի քեզ հետ միշտ կար:

Երգ գրելու համար ինձ չբամբասեին,

Իմ այս ծռությունից ինձ շա՜տ են քարկոծել,

Մի՛ օր աշխարհը ինձ կնայի մտերիմ,

Նրա դեմ դռներս ես չեմ ուզում գոցել:

Աղետյալ քաղաքիս կորուստը խնկելով`

Հազարների կյանքը մնաց քարերի տակ,

Ծննդավա՛յր իմ, Սպիտա՛կ, քաղաք մեր նոր,

Քո գրկում եմ ծնվել պոե՛տ անժամանակ:

ՆՎԻՐՈւՄ  ԵՄ ԿՐՏՍԵՐ  ԵՂԲՈՐՍ

Մի անցա՛ծ հուշ է իմ մանկությունից,
Մի աննշան հո՛ւշ, ներկա եմ դնում,
Հուզվում եմ նրա հեզ տրտմությունից,
Նրա համար եմ այս երգը գրում:
Իմ մանկությունը գյուղում է անցել,
Գյուղական մեր հին տունը էլ չկա,
Մեր  <հինգի ձենը> մարդ չի իմացել,
Եղբորս լացի ձայնն իմ մեջ դեռ կա:
Մի կով ունեինք մորթով սևաթույր,
Ռուսական էր տեսակը նրա,
Հավատ կար մարդու հայացքում մաքուր,
Մեր մեկնած խոտին գալիս էր վրա:
Հաշված օրեր կար, որ կովը ծներ,
Գիտեի՛նք, որ մենք հորթուկ կունենանք,
Խնդություն ուներ սպասումը մեր,
Դեռ աչքալույս էլ իրար պիտի տանք:
Վաղ առավոտ էր, մայրս գոմ գնաց,
Մեր սևաթույրը ծնել էր արդեն,
Վարդ չէր կարմիրը պոչի հետ կախված,
Մայրս խնդրում էր, որ կովին փրկեն:
Հերթափոխով էր հայրս աշխատում,
Անքուն աչքերում ցերեկն էր մթնել,
Անզորությունը իզուր էր մատնում,
Դանակը միշտ էլ կարող էր գտնել:
Օրը գարուն էր, ցավից անտեղյակ
Նորածին հորթը մորը կփնտրեր,
Մեր սևաթույրը` բաց երկնքի տակ,
Կանաչ էր պոկում, բախտին  անտարբեր:
Լիքը գոմի մեջ մենակ էր հորթը,
Սևավոր մորը չկար վերադարձ,
Շոյում էինք մենք գլուխն ու մորթը,
<
Ախպեր> էր ասում եղբայրս կամաց:
Կաթի ծծակն ու շիշը հորթուկի,
Կրտսեր եղբայրս ծոցում էր պահում,
Ինքը` երեխա, բայց մեծահոգի
Մեծի նման էր որբուկին նայում:
Ալաբաշ էր նա հորթուկին կանչում,
Իսկ սա էլ ուրախ տրտինգ էր տալիս,
Նրան հարազատ իրեն ճանաչում,
Ճակատ - ճակատի խաղ էին գալիս:
Օրերը անցան, Ալաբաշն արդեն
<
Ոսկե ցլիկ> էր` առույգ ու կայտառ,
Հայրս պահել էր, որ պիտի՛ մորթեր,
Երբ Ամանորի տոնը մոտենար:
Թե չէ ինչո՞ւ էր մսուրքում կապել,
Դե,  Նոր տարվան որ դանակի քաշի,
Իր հալալ մալն է ու միսը ջահել,
Ի՞նչ է անում, որ որդուց ամաչի:
Իսկ հեգ եղբայրս էն ո՜նց էր լալիս,
Որ հո՛րս փխրուն սիրտն էլ փուլ եկավ,
-
Լա՛վ, ուրիշին եմ ես նրան տալիս,-
Թե չէ պահելու էլ հնա՛ր չկար:
Նոր տիրոջը մեր հորթն էր քարշ տվել,
Փորձել էր հասնել եղբորս հեռացող,
Ցասումից տիրոջ չպիտի՛ փրկվեր,
Նվիրումին իր չկար հասկացող:
Ծիծաղում էինք եղբորս վրա.
-
Հիմա եփո՛ւմ են միսն Ալաբաշի,
-
Է՜հ, ձեզ ինչ կա որ, - խոսքերն են նրա
Սրտումս այրվում՝ է՛ն հուշից բացի: