ԱՇԽԱՐՀԻ ՇԱՀՆ Է ԱՆՎԵՐՋ ԱՆՈԹԻ

Ասում են երկրորդ գալուստ էլ ունես,

Առաջին անգամ հավատը կույր էր,

Խաչվելուց հետո լույս երկնքում ես,

Քո արյամբ պիտի կյանքը նորոգվեր:

Երկրորդ գալուստիդ օր ու ժամ չկա,

Ոչ մեկն այդ մասին հստակ չգիտի,

Գալուստիդ մասին ինչ մոգ լուր կտա,

Աստղազարդ ճամփով, թե առավոտի:

Պիտի գաս իբրև արդար դատավոր,

Անմեղ-մեղավոր իրարից զատես,

Սև ու սպիտակ, խառը թաց ու չոր,

Ու  անցավ երկրի հավերժով ապրես:

Հանկարծակի ես գալու` լուրի պես,

Գաղտնիքի համար բանալին չկա,

Մնա  երկնքում, դեռ ներքև չիջնես,

Աշխարհի դեմքը դիմակ է հիմա:

Թագակիր վիրուս կա աշխարհով մեկ,

Վախից են նրան հավատ խոնարհում,

Դիմակավոր է հիմա ամեն դեմք,

Թաքուն աչքեր են անտես դարանում:

Դու վերում մնա միշտ Աստծո որդի,

Ով դիմակ չունի, թանկ է վճարում,

Աշխարհի շահն է անվերջ անոթի,

Ու մարդասերի անուն է հանում:

ԿԱՆԳ ԱՌ, ՄՈԼՈՐԱԿ

Կանգ առ մոլորակ, դու շատ ես հոգնել

Թագակիրներիդ չար կատակներից,

Ցավ ու դավեր են քո շնչին չոքել

Քո Երկիր կոչված առաջին օրից:

Պտույտներիդ մեջ քեզնից չես շեղվել`

Կյանքի  պարգևը քո սիրո վկան,

Անկշիռ մանրուք քո մեջ չես պեղել,

Աստվածացրել ես բնակչին քո  տան:

Երես չես թեքել  ապականողից,

Քեզ թալանողին տվել ես նշխար,

Աղբյուր է հորդել խոցված քո կողից,

Աշխարհ ես պահել` տևելով դժվար:

Քեզ շատ են փորձել` սրով ու հրով,

Քո հացի աղով,  գինուդ հնությամբ,

Ականջ է լցվել քո  աղերսներով,

 Խոցվել ես ձեռքով անտարբերության:

Կանգ առ, Երկրագունդ, էլ բավ է հոգնես,

Հանցանքի նման սերը չի ներվում,

Ում շուրթերով էլ դու <աստղ>  կոչվես,

Գահակիրների կամքին ես մնում:

Գարնան շողոտ երկինք,

Արևին աչք բացած,

Ծոցի մեջ լույս ու կիրք

Հողը բուրում է թաց:

Թռչնի վաղորդյան երգ

Աշխարհին հասկացած,

Արևին  տաքացած

Գարնան արևոտ ձեռք:

Հպվում է օրհնանքով

Գլխաբաց աշխարհին

Փռելով հրճվանքով

Շունչը գարնանային:

Ծաղկեփունջ են կապել,

Այգիներ ու անտառ,

Ծաղկեպսակ հագել

Դաշտերը գունավառ:

Բարի գարնանամուտ

Պտղելու տենչ զարթնած,

Ծաղկումին հարսնացած

Երկունքի պահեր սուրբ:

ԻՄ

                              ԻՄ

                                                     Ինձ իբրև կնիք դի՛ր քո սրտի վրա,

                                                     իբրև մատանի դի՛ր քո աջ ձեռքին,

                                                     քանզի հզոր է սերը մահվան պես (Երգ 8:6):

Սխրանքների թեթև բեռով, տուն էր դառնում,

Ասպետն իր ձիու բաշն ամուր գրկած,

Կաղնուտի միջով էր նրա ճամփան  սահում,

Եվ անտառը ճամփից հետ էր քաշվում կամաց:

Չարի արյուն կար դեռ սայրին նրա թրի,

Փրկվածների ուրախ ճիչեր ականջներում,

Նա  հզոր  էր կռվում,  ընդդեմ  հրեշների,

Եվ ասպետ էր  անգամ, երբ թուրն էր պատյանում:

Սովորական բան էր, ասպետաբար ապրել,

Խղճի կշեռքով էր կյանքը տալիս - առնում,

Սխրանք գործելով էր իրեն չարին մատնել,

Զարմանում էր` զուր են իրեն փառաբանում:

Իր ուժից վե՛ր ոչինչ չուներ կյանքում արած,

Կուլ չէր գնում չարին` բարին պաշտպանելով,

Թույլերի կողքին էր`չարը չգար առաջ,

Նրանց հավատն էր, որ պահում էր հաղթելով:

Տուն էր գնում, թուրը պատյանի մեջ դրած,

Հազարներով մարդիկ թող գոհությամբ ապրեն,

Երկար էր իր ճամփան հոգնություն վաստակած,

Հանգստանալ էր պե՛տք, որ մտքերն հանդարտվեն:

Ասպետին  անծանոթ անտառ էր կաղնուտի,

Նոր արթնացած մանկան խաղաղ օր - արևով,

Մարս էր անունը այդ նվիրյալ ասպետի,

Խիտ  անտառում նա էր հոգնած անցնում ձիով:

Հոգնության դավերից խաղաղ դադար էր պետք,

Ասպետություն չէ՛ր իր այս վարքը անդադար,

Կաղնուտի  շշունջը ասե՛ս անբառ մի երգ,

Փեշերին կաղնուտի լիքը բարիք ու բար:

Մարսը սանձը ձգեց անկամ վարգող ձիու,

Հանգստանալ էր պետք վաղուց մարդավարի,

Սոսափը անտառի ձգվե՛ց  հեռո՜ւ – հեռո՜ւ,

Մարս ասպետի քո՛ւնը ոչ ոք չխանգարի:

Կապեց ձիու սանձը հսկա կաղնու ծառին,

Ու մեկնվեց ծառի երկարած ստվերում,

Անտառը դարձել էր էլ ավելի բարի,

Հին օրերի երգն էր ասե՛ս մտաբերում:

Ու ծանրացավ աչքին կոպը Մարս ասպետի,

Քունը մտքին  պիտի լուսե երազ բերեր,

Բայց դե կամքն աշխարհի լավ ու վատի,

Ո՛չ մի մահկանացու կանխավ դեռ չգիտեր:

Կանացի ծիծաղ էր, եկած երազից շուտ,

Զրնգոցով դիպավ  քունքերին ասպետի,

Աչքի դեմ ճառագեց անտառի դեմքը լուրթ,

Աստղափունջ էր ասե՛ս խումբը աղջիկների:

Անտառի բարիքից կողովներում ուսած,

Գալիս էին նրանք անհայտ ասպետին մոտ,

Բայց տեսնելով նրան կանգնեցին վախեցած,

Հարազատ անտառը մայր էր դարձել հանց խորթ:

Փախչել էր հարկավոր, նրանք իրար անցան,

Նրանց վախն ասպետից չէ՛ր կարող մնալ լուռ,

Չհիշեցի՛ն իրենց եկած ծանոթ ճամփան,

Ճչում էին միմյանց գրկի մեջ վախով կույր:

-Ո՞վ ես, ի՞նչ ես ուզում դու մեր ճամփից,-

Կարկամելով էին դիմում Մարս ասպետին,

-Մենք հեռո՛ւ ենք այնքան ձեր աշխարհի մեղքից,

Դեն նետե՛ք ձեր թուրը ու պինդ պահող գոտին:-

Մարս ասպետը խոնարհ ծնկեց նրանց առաջ,

Միշտ չէր, որ նա պիտի թրով հաղթանակեր,

Չէ՛ր ուզում, որ մնար քնքշանքին անճանաչ,

Նրա սիրտը սիրո կարոտի փափագ էր:

Գորովալից խոսեց, խոսքով իմացական.

-Հրեշտակնե՛ր եք դուք, աչքիս տեսանելի,

Երազա՜յին այնպես ու այնքա՜ն  իրական,

Ես ասպետ եմ հիմա՛ ձեր հմայքին գերի:

Ձեր անվտանգ օրվա պաշտպանը կդառնամ,

Ասպետի ինձ տրված վարքին հավատարիմ,

Կմնամ ի՛մ խղճին, ի՛մ թրին բարեկամ,

Ձեր նման կլինի իմ ճանաչած բարին:-

Մարս  ասպետը նրանց չմնաց անճանաչ,

Հավատացին նրա անկեղծ խոսք ու վարքին,

Իրարու ժպտալով,  հանդարտվեցին կամաց,

Ու չիմացան ինչպես հայտնվեցին կողքին:

Հարազատի նման ընդունեցին նրան,

Խմբվել էին շուրջը խոսքով մտերմաբար,

Մոտիկացան Մարսի պատմությանը այնքան,

Թվաց մարտնչել էր Մարսը իրենց համար:

Մարս ասպետի սրտին մեկը սիրով դիպավ,

Աղջիկներից մե՛կը, իրեն չունե՛ր նման,

Մտքի մեջ ամոթխած տենչաց Մարսը նրան,

Քաղցը իր սիրելու ծարավ ուներ օվկիան:

Կույսի գեղեցկության լույսին գերվեց հոգին,

Սիրտը չէր ճանաչում կամքը կրքոտ մտքի,

Այսչա՜փ աստվածային լինե՛լ  հողեղեն կին,

Խոցող ձեռք էր, թե՛ նոր սպեղանի վերքի:

Աաղջկա անունն էր այրվող շրթունքներին,

-Վեներա՛,- հնչում էր մտքի մեջ տիրաբար,-

Ասպետաբար էլ են դառնում սիրո գերին,

Նրան սպասել էր  ապրած կյանքից երկար:

Ու որոշեց լինել կողքին Վեներայի,

Նա իր սպասումն էր ու կարոտը անմահ,

Նրան ոչ մի ասպետ իր նման չէր սիրի,

Նրա համար անմեռ հոգին մահին կտար:

Մարս ասպետը խնդրեց ձեռքը Վեներայի,

Նրա ծնողներին դարձավ սրտով խոնարհ.

-Աստծո կամքով էր, որ ձե՛ր տան ճամփով գայի,

Վեներա՛ն ինձ համար կատարյալ մի՛ աշխարհ:

-Մարսը մեր աղջկան լույսն իր կվարարի,

Ասպետությամբ է նա մարդկային ու արդար,-

Ծնողների կամք ու օրհնություն էր բարի.

-Թո՛ղ երջանիկ լինեն, ապրե՛ն կյանքով երկար:-

Մարսը հասցրել էր գերել սիրտը նրանց,

Աղջկա ծնողքը կողմ եղան միության,

Երջանկության համար պակաս բան չմնաց,

Զույգը արժանի էր սուրբ ծես ու օրհնության:

Վեներան երազկոտ թախծում էր լռակյաց,

Նրա երազանքի ասպետը ուրիշ էր,

Աստղոտ երկնքով էր նրա ճամփան անցած,

Նրա վառ կարոտը դեմք ու անուն չուներ:

Իր հեռվից նա մի օր պիտի՛ իրեն  հասներ,

Լուսե սպասումը մի օր կարդարանար,

Բայց Վեներան ինչքա՞ն կարոտով սպասեր,

Նրա գալու օրն ու ժամը ի՞նչ իմանար:

Ժպտում էին բարի նրան հայրն ու մայրը.

-Երեխա ե՛ս դու դեռ,- ասում միաբերան,

Տխրում էր Վեներան, տխուր էլ էր լավը,

Մարս ասպետի սերն ու աստվածուհին էր տան:

Միությունը նրանց լցվեց մանկան ճիչով,

Մարս ասպետը այր էր դարձել սիրագորով,

Մայրացած Վեներան հին մտքերի միջով,

Երազի ասպետի հետ էր կիսատ օրով:

-Դու դե՛ռ երեխա ես,- ծնողքն էին ասում,

Մի՞թե չէր մեծանում նրանց աչքին ինքը,

-Դու դեռ երեխա՛ ես,- Մարսից էլ էր լսում,

Իր ասպետին աստղոտ պահում էր երկինքը:

Ժամանակն էր հոսում օրվա ապրումի հետ,

Տարվա եղանակ էր ասե՛ս փոփոխական,

Ճամփեքը չե՛ն պահում ամեն  մի  ոտնահետք,

Դեռ բազում ասպետներ նույն ճամփով պիտի գան:

Վեներան ապրում էր Մարսի հետ կողք – կողքի,

Աշխարհը ծնողքը լքել էին վաղուց,

Հասուն զավակների հեռուն էր անհոգի, 

Ապրում էին նրանք, ասես մահին ի ցույց:

Իրարից անբաժան Վեներան ու Մարսը,

Օրերի մեջ իրենց դարն էին գլորում,

Եվ թողությամբ կիսում նշխարքի պես հացը,

Ոսկորների ցավին դիմանալ սովորում:

Մարս ասպետը ծեր էր, կծկված անկողնում,

Էլ չէր կարող հանել թուրը իր պատյանից,

-Վեներա՛,-  անունն էր շրթունքների դողում,

Թանկ էր նա իր համար ապրած կյանք ու մահից:

-Վեներա՛, - անցնում էր ձայնը կնոջ կողքով,-

Մարմրող հայացքով սրտից հայցում ներում.

Չգտավ այն մեկին կինն իր սիրո մեղքով,

Թողեց նրան հավերժ օտար երկինքներում:

Շրթունքներն էր անկյանք Մարսը շարժում,

Վեներան  դարձել էր կողքին ցավից մի բուռ,

Երազած ասպետի ձայնն էր ականջներում,

Կարծես նա էր ձայնում, հեռուներից տխուր:

-Ի՜Մ,- ձայնեց Վեներան, Մարսի շնչին թեքված,

Ի՛Մ,  անունն էր անլուր գտնված կարոտի,

 Ասե՛ս լեթարգիական քնից նոր արթնացած,

 Փրկում էին  սե՛րը, անմեռ երկու հոգի:

 

Ընտրյալը դու ես, և կանչվածն ես դու,

Փորձության համար ուրիշը չկա,

Բախտիդ` անխռով, Աստըծուդ` հլու,

Օրվա հոգսն հետդ ուր ասես կգա:

Գնում ես ճամփան, որ տրվել է քեզ,

Անապատային ծարավին ծանոթ,

Քեզ բարձունքներից հրել են ներքև,

Վրեժիդ աստված մնացել է խորթ:

Աջից  են հրել, ձախից քեզ խոցել,

Բազում խոստումներ տվել վերևից,

Փորձ ու փորձության շատ ես դիմացել,

Թեթև ես տարել Աստծուդ քո բեռից:

Դու ես ընտրյալը`ականջդ կանչի,

Դիմակի երկդեմ`սև ու սպիտակ,

Ոչ մի մատնիչ պաչ կամքդ չի խաչի,

Ուզենաս`կանցնես դռներով էլ փակ:

Ընտրյալը դու ես, աչքերդ բացիր,

Կանգնել ես նորից լացի պատի տակ,

Արցունքներդ թող,  պատից բարձրացիր,

Ժողովուրդ, ներիր,  խոստումը դատարկ…

Գիշեր էր հիվանդոտ`երեսին կայծ չկար,

Մութ էր անտանելի ու անհավատ,

Քնելն ինձ կփրկեր, մեկն իր երազն ինձ տար,

Թվում էր թե չկար, ոչ մեկն ինձանից վատ:

Քնելն ինձ կփրկեր, մինչև կլուսանար,

Հոգոցներով լի էր մենությունը ծանոթ,

Աչքերս փակում եմ ինձ օգնելու համար,

Ու թողնում եմ քունը գա աչքիս մոտ:

Բայց գալիս է նա ինձ մոխրագույն ամպերով,

Ամպերի դեմ մենակ ես եմ կանգնած,

Երկինքը նայում է իրեն իմ աչքերով,

Սև արծիվ է դառնում մեկ էլ հանկարծ:

Երկնքի չափ հզոր արծիվ  թևատարած,

Դեպի ինձ է գալիս օդի նման,

Խոսք եմ հղում նրան ասես գտած,

Տեղից չշարժվելով մի քայլ անգամ:

-Կիսատ գործեր ունեմ`ես չեմ ուզում մեռնել,

Համարձակ ու անվախ նրան տալիս եմ ձայն,

Չգիտեի նրան թե էլ ինչպես դիմել,

Թափանցիկ է դառնում մեկ էլ օդի նման:

Որքան վեհ էր տեսքը ու գեղեցիկ,

Մտքիս մեջ պահում եմ մեծությունը նրա,

Քունը փրկություն էր, երազը`անցողիկ,

Արթնացումի պահն էր դարձել վկա…

Ձմռան օր է,  ձյուն է մաղում,

Լուսն է այսօր առատ,

Ճերմակ սավան, վերմակ փռում

Երկինքն` աչքերը փակ:

Մի մարդաբոյ քամի նվազ

Ձյուն է ափին բերում,

Փաթիլների սառը մի պարս

Ապտակով նվիրում:

Շագանակի ծառը իրեն

Տերևներ է պահել,

Եվ խունացած տերևներին

Փաթիլներով շահել:

Թռչուններ են ասես թառել

Հարսնաքողեր գլխին,

Ծառը շուքն է վարարել

Ճյուղատարած կրքին:

Ձմռան օր է  ձյունառատ,

Աշխարհն է ճերմակել,

Քամին էլ է հագել ճերմակ

Ու  ձյան նման փափկել…

Իմ հոր տունն է այս աշխարհը,

Որ շուկա է առ ու ծախի,

Ընդհանուր չէ երբ մեր շահը,

Պատրաստ եղիր միշտ հարվածի:

Իշխելու մեծ տենչն անհնար,

Պիտի հանի մեզ իրար դեմ,

Մեր պայքարը չունի դադար,

Ինչ անուն էլ, երբ էլ կրեմ:

Համախոհներ միշտ կլինեն`

Մարդաորսն է ընդունելի,

Հոժարակամ կնվիրվեն

Մեզնից մեկին` էլ ավելի:

Մեր տան սիրուն, հանուն մեր հոր`

Կաղաղակենք  մենք` դեմ` ընդեմ,

Թաքուն ոխով, տենչով մի նոր

Մենք ու ձերոնք թող որ բախվեն:

Մահվան մտքից մեռնող չկա

Խոստում ունենք հավերժ կյանքի,

Առ ու ծախի մի մեծ շուկա,

Թե` ինձ, թե`քեզ, պիտի խաբի…